Năm 2012, mức bội chi ngân sách nhà nước được Quốc hội nhất trí thông qua là 140.200 tỷ đồng, bằng 4,8% GDP. Gần đây, có ý kiến cho rằng bội chi NSNN tăng cao hơn mức dự toán, Vụ Ngân sách Nhà nước, Bộ Tài chính cho rằng, những số liệu được nêu chưa phản ánh chính xác thực trạng. Mặc dù có nhiều khó khăn, nhưng các chỉ tiêu về thu, chi và bội chi NSNN vẫn nằm trong phạm vi khống chế mức dự toán Quốc hội cho phép.

Tháng 10, mức bội chi ước 4.865 tỷ đồng; lũy kế 10 tháng 124.955 tỷ đồng, bằng 89,1% dự toán năm. Tính đến ngày 25/10/2012, đã thực hiện phát hành được xấp xỉ 109.050 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, bằng 154,8% số thực hiện năm 2011 và bằng 90,9% nhiệm vụ phát hành năm 2012.

Về hiện tượng chi sai, chi không đúng, theo Vụ NSNN những đơn vị đó phải chịu trách nhiệm, đồng thời cơ quan tài chính cũng sẽ kiểm soát qua hệ thống kho bạc, thanh tra, kiểm toán để từ đó xác định rõ trách nhiệm. Đối với các khoản chi cho hội nghị, khánh tiết, mua sắm, lễ hội, phải xem xét đối với từng trường hợp cụ thể.

Trường hợp chi cho lễ hội, thông thường lấy từ nguồn xã hội hóa, trừ một số lễ hội mang tính chất quốc gia, ngân sách địa phương sẽ trích ra một phần, phần còn lại huy động từ nguồn xã hội hóa.

Về nguyên tắc, trong quá trình điều hành dự toán, đối với các khoản tăng chi từ nguồn dự phòng đều phải theo quy định của Luật NSNN. Bộ Tài chính được quyền quyết định tăng chi thêm từ nguồn dự phòng là 1 tỷ, còn trên 1 tỷ là thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng Chính phủ và đều phải báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Về lộ trình giảm bội chi NSNN, Bộ Tài chính đã cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư tính toán khả năng cân đối ngân sách trong trung hạn, từ đó đề xuất và đã được thông qua tại Nghị quyết Đại hội Đảng XI và Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2011 - 2015, định hướng giảm dần bội chi để đến năm 2015 đạt dưới 4,5% GDP.

Bộ Tài chính cũng đã xây dựng, trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược tài chính (Quyết định số 450/QĐ-TTg ngày 18/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ), trong đó đã đặt mục tiêu giảm mức bội chi NSNN xuống dưới 4,5% GDP vào năm 2015 và giai đoạn 2016 - 2020 tương đương 4% GDP.

Để triển khai mục tiêu này, đồng thời nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bội chi ngân sách đã được điều chỉnh giảm liên tục. Năm 2011, bội chi ngân sách theo dự toán ban đầu là 5,3%GDP, trong điều hành đã giảm xuống 4,9%GDP. Năm 2012, bội chi được dự toán và điều hành ở mức 4,8% GDP. Năm 2013, theo lộ trình dự kiến mức bội chi sẽ khoảng 4,7%GDP, giảm 0,1% so dự toán năm 2012 để đến năm 2015 giảm về 4,5%GDP. Do khả năng cân đối NSNN năm 2013 rất khó khăn, trong khi nhu cầu chi ngân sách để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và quốc phòng an ninh trong tình hình mới là rất lớn. Vì vậy, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành trung ương và được chấp thuận theo hướng giữ tỷ lệ bội chi NSNN năm 2013 như năm 2012 là 4,8%GDP để có thêm nguồn vốn cho đầu tư phát triển nhưng vẫn bám sát định hướng đưa bội chi NSNN xuống mức 4,5% vào năm 2015.

Với mức bội chi năm 2013 là 4,8%GDP, ước đến 31/12/2013, dư nợ công bằng khoảng 56% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 43,5% GDP và dư nợ quốc gia khoảng 45,2% GDP...

(L.Ngọc - Cổng TTĐT Bộ Tài chính)