Từ câu chuyện TNG

Thời điểm CTCP Đầu tư và Thương mại TNG (mã TNG) công bố BCTC  bán niên 2012 chưa soát xét, những người quan tâm đến cổ phiếu TNG đều thấy… giật mình, vì có quá nhiều bất thường trong các con số về dòng tiền thu chi của TNG. Theo đó, mặc dù doanh thu 6 tháng đầu năm 2012 của TNG không thay đổi nhiều so với trước đó, nhưng chi phí nhân công, chi phí mua hàng hóa dịch vụ đầu vào lại sụt giảm mạnh. Cụ thể, chi phí nhân công 6 tháng đầu năm 2012 chỉ bằng chưa tới 1/5 cùng kỳ năm 2011; chi phí mua hàng hóa, dịch vụ chưa đến 50 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm 2011 xấp xỉ 230 tỷ đồng…

Những con số trên xuất hiện là do BCTC bán niên 2011 Công ty tự lập, TNG sử dụng phương pháp thuyết minh lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp. Tuy nhiên, sang BCTC bán niên 2012 có soát xét, Công ty lập báo cáo thuyết minh lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp gián tiếp, nên có sự biến động lớn về số liệu giữa 2 kỳ, mà người đọc không thể biết được vì sao.

Về vấn đề này, lãnh đạo một công ty kiểm toán lớn cho biết, 95% báo cáo lưu chuyển tiền tệ tự lập của các công ty niêm yết đều có sai sót, do phần mềm kế toán chưa phù hợp. Chưa kể, trong một số trường hợp, do trình độ của kế toán viên còn kém, nên đang lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo phương pháp trực tiếp, họ lại bù trừ (theo phương pháp gián tiếp), rồi đưa kết quả bù trừ vào báo cáo. “Đây là lý do khiến các khoản mục chi khác trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ lập theo phương pháp trực tiếp thường lớn. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ trong BCTC kiểm toán/soát xét thường được lập theo phương pháp gián tiếp, để tăng độ chính xác”, vị này nhận xét.

Nếu chỉ xem xét báo cáo lưu chuyển tiền tệ lập theo phương pháp gián tiếp, NĐT sẽ rất khó để phân tích các yếu tố đầu vào ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh trong kỳ, nếu phần thuyết minh doanh thu, chi phí trong thuyết minh BCTC cũng được DN lập sơ sài. Nhiều ý kiến cho rằng, việc lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ của DN nên thực hiện theo cả hai phương pháp, trực tiếp và gián tiếp, để giúp NĐT có cái nhìn chuẩn hơn về tình hình kinh doanh trong kỳ của DN.

Hạn chế những cái “khác”

Một điểm tồn tại lớn nữa trong BCTC của không ít DN là có những khoản mục dù chiếm tỷ trọng không nhỏ trong tổng tài sản, nhưng lại được hạch toán sơ sài dưới dạng: đầu tư khác, phải thu khác…

Ví dụ, trong BCTC quý III/2012 của CTCP Tư vấn Thương mại Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (HQC), tại thời điểm 30/9/2012, Công ty có 243,46 tỷ đồng “đầu tư dài hạn khác”; 106,528 tỷ đồng “cho vay ngắn hạn - các cá nhân khác”; 161,089 tỷ đồng khoản “phải thu khác”, bao gồm “phải thu các bên khác”, “phải thu khác - nhân sự chủ chốt”, “phải thu khác”… Tổng các thể loại “khác” không được giải thích đến tận chân khoản mục trong BCTC của HQC lên tới hơn 511 tỷ đồng. Con số này bằng 20,59% tổng tài sản của HQC, bằng 68,25% vốn chủ sở hữu của Công ty tại cùng thời điểm.

Đối với CTCP Đầu tư xây dựng và Phát triển đô thị Sông Đà (SDU), BCTC quý III/2012 cũng cho thấy, tại thời điểm 30/9/2012, Công ty có 43 tỷ đồng “đầu tư ngắn hạn khác”, 21,421 tỷ đồng “phải thu khác”, 23,558 tỷ đồng “tài sản ngắn hạn khác”. Tổng giá trị các khoản “khác” này của SDU lên tới xấp xỉ 88 tỷ đồng, tương đương 10% giá trị tổng tài sản, 26,7% giá trị vốn chủ sở hữu tại cùng thời điểm.

Ngoài việc để nhiều cái “khác” trong báo cáo, BCTC của một số DN còn có những điểm vô lý khác, theo nhận xét của nhiều kiểm toán viên. Ví dụ, có doanh nghiệp vốn thấp, vài tỷ, vài chục tỷ đồng, nhưng thời điểm nào kiểm quỹ, số dư tiền mặt tại quỹ cũng lên tới cả chục tỷ đồng.

“Những trường hợp tiền mặt tại quỹ quá lớn, trong khi DN hoạt động chỉ tại một địa điểm, không có nhiều giao dịch tiền mặt phát sinh… thì gần như 100% các trường hợp này đều đã có tình trạng lạm dụng tài sản công ty. Tất nhiên, những trường hợp kinh doanh liên quan đến hệ thống phân phối, bán lẻ hoặc một số trường hợp DN đặc thù, thì việc số dư tiền mặt lớn, thậm chí lên tới hàng chục tỷ đồng vẫn là bình thường”, một kiểm toán viên nói.

( Nguồn : http://vacpa.org.vn)